Gözlemci mizahın güçlü yazarı: Hüseyin Rahmi Gürpınar
Hüseyin Rahmi Gürpınar, 1864 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Mehmet Said Paşa adında bir subaydı. Üç yaşındayken annesini kaybetti. İlkokula Girit’te başladı. Eğitimine İstanbul’da devam etti. Yazarın 79. ölüm yıldönümü…
1878’de Mekteb-i Mülkiye’ye girdi. Ancak ciddi bir hastalık nedeniyle eğitimine ara vermek zorunda kaldı.
Usta yazar, bazı kaynaklara göre 17 Ağustos 1864, bazı kaynaklara göre 19 Ağustos 1864’te İstanbul’da doğdu. Padişahın yaveri Mehmet Sait Paşa ile Ayşe Sıdıka Hanım’ın oğlu olan müellif, annesini üç yaşında kaybetmiştir.
Dört yaşındayken Girit’te asker olan babasının yanına giden Gürpınar, medrese tahsiline başladı. 6 yaşında İstanbul’a dönen Gürpınar, çocukluğunu babaannesi ve teyzesinin yanında Aksaray’da geçirdi.
Öğrenimine Yakubağa Mektebi’nden sonra şimdiki adı Pertevniyal İdadisi olan Mahmudiye İdadisi’nde devam eden usta kalem, 1878’de girdiği Devlet Mektebi’nin ikinci yılında rahatsızlanarak yaklaşık bir yıl tedavi gördü. . Bünyesi çok zayıflayınca 1880’de okulu bıraktı.
Kısa bir süre memur olarak çalışan Gürpınar, hayatını yazarak kazanmaya başladı. Tercüman-ı Perakende, İkdam ve Sabah gazetelerinde çalıştı.
Ahmet Rasim ile birlikte Bozboğaz ve Güllâbi adlı bir mizah gazetesi çıkardı. İlk yazısı İstanbul’da Bir Frenk, 1888’de Ceride-i Havadis gazetesinde yayımlandı. Türk edebiyatına pek çok değerli eser kazandıran Gürpınar’ın ilk büyük romanı Şık’tır.
Eserleri sinemaya uyarlanmıştır.
Mehmet Sait Paşa’nın desteğiyle bu kitap Tercüman-ı Adalet gazetesinde tefrika olarak yayımlandı. 1976 yılında Ertem Eğilmez’in yönettiği Süt Kardeşler adlı film, Gürpınar’ın Gülyabani adlı romanından uyarlanmıştır.
Natüralizm hareketinin temsilcisi
Gürpınar’ın kendine has bir tarzı var. Natüralizm akımının temsilcilerinden biridir. Keskin bir gözlem gücüne sahiptir. Dili basittir.
Toplumun çeşitli sınıf ve katmanlarına mensup bireylerin özelliklerini ustaca ortaya koymasının yanı sıra olayları abartısız bir komedi ve anlatım rahatlığıyla okuyucuya sunuyor.
Hüseyin Rahmi Gürpınar, 1908’de II. Meşrutiyetin ilanından sonra resmî görevinden ayrılarak kendini tamamen edebiyata adadı.
Ahmet Rasim ve Gürpınar’ın her yıl çıkarmaya başladıkları “Boşboğaz ile Güllabi” mizah dergisi 37 sayıya ulaştı.
İbrahim Hilmi Bey ile birlikte Millet gazetesini çıkardı ve sonraki yazıları İkdam, Kelam, Vakit, Son Posta, Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yayınlandı.
Hüseyin Rahmi öldü
Toplumcu, realist bir anlayışa sahiptir. Hüseyin Rahmi Gürpınar, 8 Mart 1944’te Heybeliada’da öldü. Eserleri bugün bile fiyatını ve özgünlüğünü koruyor.